Δημοσιεύθηκε στην www.kathimerini.gr, 26/10/2022
Από τους Αλέξανδρο Μαλλιά και Ανδρέα Σιδέρη
Οργισμένα αντέδρασε η Τουρκία στη δήλωση της προέδρου της Βουλής των Αντιπροσώπων στις 25 Σεπτεμβρίου 2020. Η Νάνσι Πελόζι είχε καλέσει τον Ντόναλντ Τραμπ να παραδώσει ομαλά την εξουσία σε περίπτωση ήττας στις προεδρικές εκλογές του Νοεμβρίου: «Του θυμίζω ότι δεν βρίσκεται στη Βόρεια Κορέα, στην Τουρκία ή στη Ρωσία…» είπε. Continue reading
Δημοσιεύθηκε στην www.kathimerini.gr, 20/10/2022
Α. Με την επιμέλεια που απαιτείται και την προσοχή που επιβάλλεται διαβάζω τις αναλύσεις για τα ζητήματα εθνικής ασφάλειας. Ιδίως την εποχή αυτή. Λίγη σημασία έχει αν συμφωνώ ή διαφωνώ. Ζούμε άλλωστε στη χώρα όπου η περί εθνικής νίκης ή ήττας γνώμη παραμερίζει τη γνώση. Η έκφραση της γνώμης προτρέχει και προέχει των ιδίων των γεγονότων, κατισχύει της γνώσης. Continue reading
Αμέσως µετά την εκλογική νίκη του ΑΚΡ τον Νοέμβριο του 2002, ο Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν επισκέφθηκε στις 18 του ίδιου μήνα την Αθήνα. Συναντήθηκε με τον πρωθυπουργό Κώστα Σημίτη στο Μέγαρο Μαξίμου. Λόγω «θεσμικής» –κατά το ισχύον τότε κεμαλικής κοπής σύνταγμα– παρέμβασης του στρατιωτικού κατεστημένου δεν μπορούσε να αναλάβει ως πρωθυπουργός μέχρι άρσης από το τουρκικό Κοινοβούλιο των «κωλυμάτων», όπερ και έγινε τον Μάρτιο του 2003. Πρωθυπουργός είχε αναλάβει ο Αμπντουλάχ Γκιούλ. Continue reading
Δημοσιεύθηκε στην www.kathimerini.gr, 18/09/2022
Σχεδόν τέσσερις δεκαετίες κρατικός λειτουργός, διπλωμάτης. Πρόβλημα, αλήθεια, θα είχα αν κάποιος διπλωμάτης ή πολιτικός οποιασδήποτε χώρας μου έλεγε τις λέξεις αυτές. Συγκλονίζουν. Θα τις θεωρούσα Υβριν. Κερδίσεις προσωπικά, ζημιώνοντας όμως την πατρίδα σου. Σκέφτομαι πώς νιώθει ένας κρατικός λειτουργός αν ακούσει τα ίδια λόγια. Πώς σήμερα νιώθει ένας στρατιωτικός μας αν ξένος αξιωματικός του μιλούσε με αυτόν τον τρόπο. Συνειδητοποιώ πόσο σκληρή ήταν η φράση αυτή που χρησιμοποίησε ο πρόεδρος της Γαλλίας Φρανσουά Ολάντ σε τηλεφωνική συνομιλία του με κορυφαίο πολιτικό αρχηγό το βράδυ της Κυριακής, 5 Ιουλίου 2015. «Τu as gagne mais la Grece a perdu». «Κέρδισες εσύ, αλλά έχασε η Ελλάδα» (Les lecons du pouvoir, σελ. 173, Stock). Ηταν το βράδυ εκείνο του τραγικού –κατά την αρχαιοελληνική τραγωδία και όχι μόνο– δημοψηφίσματος. Τα ελληνικά χείλη δεν είχαν τη δύναμη να επαναλάβουν τα λόγια του βασιλιά του Αργους, Ινάχου (Αισχύλου, «Ικέτιδες», Εστία). Continue reading
Δημοσιεύθηκε στην www.kathimerini.gr, 14/09/2022
Αλέξανδρος Μαλλιάς – Ανδρέας Σιδέρης
Τους στίχους ενός παλιού τουρκικού τραγουδιού «μπορεί να ‘ρθω ένα βράδυ ξαφνικά» (Bir Gece Ansizin Gelebilirim) με στίχους του Ουμίτ Γιασάρ και μουσική του Ρουστού Σαρντάγ, καθημερινά, επαναλαμβάνει ο πρόεδρος Ερντογάν. Προσθέτει ευθείες και αδιαμφισβήτητες απειλές πολέμου. Ο πλέον έμπιστος σύμμαχος του Βλαντιμίρ Πούτιν και χειρότερος «σύμμαχος» της Ελλάδος, των Ηνωμένων Πολιτειών και των ευρωπαϊκών χωρών στο ΝΑΤΟ αρέσκεται να χρησιμοποιεί ποικίλες του πολέμου απειλές. Τι ακριβώς είναι αυτό το τραγούδι; Η απομονωμένη από τον Ερντογάν φράση «μία βραδιά μπορεί να ‘ρθω ξαφνικά» έχει καθιερωθεί στην Τουρκία ως φράση για «αιφνιδιασμό» της καρδιάς. Ο ερωτευμένος προειδοποιεί ότι θα έλθει ξαφνικά ένα βράδυ στην πόρτα της αγαπημένης του. Καμία σχέση με ερντογανικό πόλεμο, μίσος και μισαλλοδοξία. Continue reading
Δημοσιεύθηκε στην www.kathimerini.gr, 06/09/2022
1. Δεν αρκεί ότι η καθημερινή τους ύβρις «διανθίζεται» και με ανθρωπολογικά (ρατσιστικά) κατά της Ελλάδος χαρακτηριστικά. H ερντογανική Τουρκία στερείται επιχειρημάτων. Επιπόλαιο εντούτοις είναι να θεωρήσουμε ότι η προπαγάνδα που στηρίζεται στο ψέμα και στην εξαπάτηση (deception) δεν μας βλάπτει. Ενόσω γράφω το κείμενο αυτό η αναζήτηση στο Google «Greek S-300 lock turkish jets» δίδει πάνω από 5.800.000 αποτελέσματα. H Ελλάδα, στόχος της Αγκυρας, οι εταίροι μας στην Ευρωπαϊκή ‘Ενωση αλλά και η Ουάσιγκτον –οι S-400 άμεσα την αφορούν– δεν δείχνουμε διατεθειμένοι να αντιδρούμε με τα ίδια μέσα. Οι ελληνικές διαψεύσεις ειδικότερα, στηρίζονται μεν στην αλήθεια, μοιάζουν όμως στους τρίτους τυποποιημένες. Η ευπρέπεια και ο αυτοσεβασμός ερμηνεύονται ως ένδειξη αδυναμίας. Το ψέμα επιχειρεί να κερδίσει τις στιγμιαίες έστω εντυπώσεις. Δεν είναι νέα η διαπίστωση ότι οι ιθύνοντες της Αγκυρας έχουν μελετήσει και εφαρμόζουν την παραπληροφόρηση και την προπαγάνδα. Από την εποχή του Ηροδότου και του Θουκυδίδη η εξαπάτηση αποτελεί πολυχρησιμοποιημένο μέσο πολιτικής, διπλωματίας, ψυχολογικών επιχειρήσεων και πολέμου. Συχνά είναι αποτελεσματική. Δεν μπορεί να αντιμετωπιστεί μόνο με τους κλασικούς κανόνες και επίσημους μηχανισμούς και φορείς επικοινωνίας και δημόσιας διπλωματίας. Continue reading
Δημοσιεύθηκε στην www.kathimerini.gr, 26/08/2022
1. Τα µικρασιατικά τοπωνύμια της προέλασης, της καθήλωσης και της ήττας που έφερε την Καταστροφή είναι γνωστά. Μας τα υπενθυμίζουν άλλωστε οι σκληρές οικογενειακές μνήμες στους προσφυγικούς συνοικισμούς, πολύτιμα κειμήλια, ιερές εικόνες που διαφυλάχτηκαν, βιβλία και λευκώματα. Μαζί με ένα απροσδιόριστο συναίσθημα μιας ιστορικής «χαμένης ευκαιρίας» που ταυτίζεται με τις «χαμένες πατρίδες». Continue reading
Με έχει επηρεάσει η βαριά πολιτική ατμόσφαιρα και η συζήτηση για τη σχέση αιτίου και αιτιατού με τη λειτουργία θεσμών ταγμένων στην προστασία της εθνικής μας ασφάλειας. Ειδικά σήμερα που ο αναθεωρητισμός, οι πραγματικές απειλές και οι κίνδυνοι όπως τους έχουν οριοθετήσει η κυβέρνηση και η αντιπολίτευση είναι τόσο οξυμένοι όσο ποτέ κατά το πρόσφατο παρελθόν. Διαφωνώντας συνάμα –πράγμα όχι πρωτότυπο– στον τρόπο αντιμετώπισής τους. Το ζήτημα δεν είναι μόνο σημερινό. Είναι όμως και σημερινό. Εχω ιδίαν αντίληψη επανειλημμένων δυσλειτουργιών στον τομέα αυτό κατά τη μεταπολιτευτική περίοδο, που οδήγησαν μάλιστα και σε κυβερνητικές κρίσεις. Γνωστότερη η κρίση του Ιανουαρίου 1996. Δεν ήταν όμως η μόνη. Προ λίγων μόλις ετών υπέβοσκε σοβαρή κρίση με πρωταγωνιστές επικεφαλής δύο κρισίμων υπουργείων. Continue reading
Εκτός Ελλάδος, στη χώρα που ακριβώς πριν από πενήντα χρόνια, επί δικτατορίας, μου προσέφερε ασφαλές καταφύγιο. Τη διακρίνει η εμβληματική οργάνωση, η διακριτικότητα, ο προγραμματισμός τόσο σε επίπεδο συνομοσπονδίας όσο και σε επίπεδο καντονιών και δήμων και κοινοτήτων και η τριεπίπεδη αποκεντρωμένη κατανομή πόρων, ανθρώπινου δυναμικού, ανταποδοτικών οφελών, εξουσιών και υποχρεώσεων. Σε όλα τα επίπεδα, κυρίως όμως στο επίπεδο της κεντρικής κυβέρνησης, στο πολυκομματικό Ομοσπονδιακό Συμβούλιο (Conseil Federal), η συναίνεση (consensus) και το αίσθημα της συλλογικότητας (collegiality) είναι η βάση αναζήτησης λύσεων και λήψης αποφάσεων. Continue reading
Δημοσιεύθηκε στην www.kathimerini.gr, 24/07/2022
Η Τουρκία επί 48 χρόνια κομπάζει, διατηρώντας το αποκλειστικό «προνόμιο» να μεταφράζει ως «ειρηνευτική επιχείρηση» τις αγριότητες, τους φόνους, τους ομαδικούς βιασμούς και κακοποιήσεις, την κακή μεταχείριση και τον βασανισμό κρατουμένων, τις εκτελέσεις αμάχων και αιχμαλώτων, την εξαφάνιση πολιτών και στρατευμένων, τους ομαδικούς τάφους, την καταστροφή, τη λεηλασία εκκλησιών, την, την… Το επαναλαμβάνει και τώρα με πομπώδεις ανακοινώσεις. Δεν πρόκειται για δική μου καταγραφή των ωμοτήτων που διέπραξε ο τουρκικός στρατός, των αξιωματικών συμπεριλαμβανομένων, κατά την εισβολή στην Κύπρο. Ηγεσία, ΜΜΕ, πολιτικοί, διπλωμάτες και στρατιωτικοί της Τουρκίας γνωρίζουν ότι με χαρακτηριστική επιμέλεια και αντικειμενικότητα οι «δράσεις» του δικού της στρατεύματος έχουν πλήρως τεκμηριωθεί στην καταδικαστική έκθεση της αδέκαστης Ευρωπαϊκής Επιτροπής (νυν Δικαστηρίου) Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων (Στρασβούργο). Continue reading
