Η ομιλία μου στη Λέσχη Αξιωματικών Ενόπλων Δυνάμεων κατά την επίσημη παρουσίαση του βιβλίου μου ” Η Άλλη Κρίση – Η Μαρτυρία Ενός Πρέσβη”.
Καλοτάξιδο μου λένε. Καλοτάξιδο.
Αυτή είναι η ευχή που ακούω συχνά τις τελευταίες μέρες. Με αφορμή αυτό το βιβλίο. Ομολογώ με ξαφνιάζει.
Γιατί πίστευα ότι είχα πια φτάσει στην Ιθάκη. Ήταν αγνώριστη.
Όχι λέω. Δεν είναι αυτή η Ιθάκη του δικού μου προορισμού. Δεν μπορεί αυτή να είναι η δική μου Ιθάκη.
Αυτή η Ιθάκη είναι υποταγμένη. Χωρίς αξιοπρέπεια.
Την λοιδορούν. Περπατώ στην Ιθάκη του γυρισμού μου και βλέπω τον κόσμο σκυφτό. Αγέλαστο. Καταπονημένο. Απογοητευόμενο.
Χάθηκε η χαρά και το γέλιο στην Ιθάκη, λέω μέσα μου. Οι μνηστήρες την λεηλατούν. Κατηφορίζω στο λιμάνι της Ιθάκης. Είναι γεμάτο νέους.
Φεύγουν, λέω μέσα μου. Την εγκαταλείπουν. Δεν θα μείνει κανένας νέος στο νησί. Δεν το αντέχω. Τους ζητώ τον λόγο.
Γυρίζουν αλλού το κεφάλι τους. Μα και συ είσαι ένας από αυτούς μου απαντούν.
Και συ είσαι σαν και εμάς μου λένε και οι μνηστήρες.
Τόσα χρόνια μαζί είμαστε. Το ξέχασες; Γιατί τώρα γυρίζεις και κοιτάς αλλού;
Τόσα χρόνια τι έκανες; Δεν έβλεπες γύρω σου τι γινόταν;
Βολεμένος και συ έκλεινες τα μάτια σου.
Άσε που ξέχασες και τα παλιά. Ξέχασες τα οράματα, τους αγώνες, τα ιδανικά.
Είσαι και εσύ ένας απ’ αυτούς.
Αυτό το βιβλίο είναι η δική μου μαρτυρία, η δική μου πράξη. Είναι η δική μου αντίδραση. Πάνω απ’ όλα όμως είναι μια ΑΥΤΟΚΡΙΤΙΚΗ.
Το ταξίδι μου σαν διπλωμάτης ταυτίστηκε με τα καλλίτερα χρόνια της Ιθάκης. Τότε ήταν πάνω. Ψηλά. Με μεγάλη απόσταση από τα γειτονικά νησιά. Ένας καλός κυβερνήτης της είχε φροντίσει να βρίσκουν ασφαλές καταφύγιο τα πλοία της. Το λιμάνι το έλεγαν Ευρώπη.
Απ’ όλα τα νησιά του Αρχιπελάγους, μόνο η Ιθάκη είχε αυτό το προνόμιο. Ναι, ασφαλές καταφύγιο. Αποκλειστικό προνόμιο.
Τα γειτονικά νησιά αλλά με ζήλο, αλλά με ζήλια ήθελαν να την φθάσουν, να την ξεπεράσουν.
Εκόντα άκοντα την ακολουθούσαν. Με βαριά καρδιά της αναγνώρισαν την πρωτοκαθεδρία. Ελπίζοντας ότι κάποτε θα την φτάσουν. Ελπίζοντας ότι κάποτε θα τη χάσει.
Μέσα σε λίγα χρόνια κυβερνήτες, πολίτες και μέτοικοι αλλάξαν τρόπο ζωής. Έχασαν το μέτρο.
Στη Πολιτεία της Ιθάκης οι πολιτικοί σπαταλούσαν αλόγιστα την πολιτική και τα ταμεία, εδώ οι πολίτες της έδειχναν να το απολαμβάνουν.
Ξαφνικά μια μέρα ήλθε από το ακριτικό νησί του αρχιπελάγους ένας κυβερνήτης και μας είπε ” τα ταμεία είναι άδεια, δεν έχουμε σιτάρι, δεν έχουμε παραγωγή, δεν έχουμε εμπόριο, δεν ,δεν…” πρέπει να δανειστούμε. Να υποταχθούμε. Δεν ξέρω αν είναι η αρχή του τέλους ή το τέλος μιας αρχής που κράτησε ακριβώς 35 χρόνια.
Η οικογένεια μου, οι γονείς μου, παρά τις μεγάλες δυσκολίες, μου πρόσφεραν τα πάντα.
Η πατρίδα μου με σπούδασε, μου έδωσε υποτροφίες, επένδυσε σε μένα, με τίμησε δίνοντας μου την δυνατότητα να την υπηρετήσω. Της οφείλω τα πάντα. Τι ήθελε από εμένα;
Περίμενε να σταθώ στα πόδια μου ,να σταθώ όρθιος, να την υπηρετώ με πίστη και με αυταπάρνηση .Να μην λοξοδρομώ.
Το βιβλίο αυτό είναι για εμένα ταυτόχρονα η επιστροφή αλλά και το νέο ταξίδι.
Είναι η βιωματική καταγραφή των νεανικών, φοιτητικών, διπλωματικών χρόνων από τη δεκαετία του ’50 μέχρι σήμερα. Από την πρώτη εργασία μου στο Γραφείο Πληροφοριών της ΕΟΚ στην Οδό Ζαλοκώστα 4 το 1970, μέχρι την οριστική αποχώρηση μου, συνταξιούχος πια, από την Οδό Ζαλοκώστα 2 ,το 2010.
Προσπάθησα να σταθώ με αξιοπρέπεια όλα αυτά τα χρόνια. Να μπορώ να κοιτάζω στα μάτια τους φίλους από παλιά, τους φίλους χωρίς εισαγωγικά. Νιώθω ενοχές για τις περιπτώσεις που δεν το έκανα.
Ναι αυτή είναι η ώρα της ανάληψης ευθυμών.
Αναλαμβάνω με το βιβλίο αυτό το μερίδιο της ευθύνης που έχω και μου αναλογεί. Γιατί έχω και εγώ ευθύνη.
Το ίδιο περιμένω να πράξουν όλοι. Πρωτίστως οι πολιτικοί.
Η κάθαρση δε μπορεί να γίνει με ποινικούς όρους. Αν θέλετε, η κάθαρση δε μπορεί να έλθει μόνο με καταδικαστικές δικαστικές αποφάσεις.
Οι πολιτικοί μας πρέπει οι ίδιοι να αντιληφθούν τη χρησιμότητα μιας πράξης ανάληψης ευθυνών. Με ειλικρίνεια.
Η ανάληψη ευθύνης θα βοηθήσει στη διάσωση της αξιοπιστίας και του κύρους της πολιτικής.
Η κατάντια μας δεν είναι αποτέλεσμα η συνέπεια αριθμητικής και αριθμών.
Είναι κυρίως αποτέλεσμα ευθυνών και ανευθυνότητας.
Κάνω έκκληση στο πολιτικό σύστημα.
Την τιμή της πολιτικής μπορούν να διασώσουν μόνο οι Έλληνες πολιτικοί. Αυτούς που εμείς έχουμε εκλέξει. Και πρέπει να σωθεί. Την χρειάζεται πάνω από όλα αυτός ο τόπος.
Κατ’ αρχήν χρειάζεται μια γενναία συνταγματική αναθεώρηση που θα καταργεί προνόμια και ασυλίες που δεν μπορούν να συμβιβαστούν με τη σημερινή ελληνική κοινωνία. Όσο βαθύτερη η τομή τόσο πιο κερδισμένο θα βγει το πολιτικό σύστημα.
Δεύτερον, τα κόμματα που αποδείχθηκαν κακοί διαχειριστές του δημοσίου χρήματος πρέπει τα ίδια, με πρωτοβουλία τους, να ζητήσουν την παρέμβαση του Πρόεδρου ή του Εισαγγελέα του Αρείου Πάγου. Όποια το αρνηθούν δεν δικαιούνται εφεξής να χρηματοδοτούνται από τα χρήματα των υπερφορολογούμενων Ελλήνων.
Τρίτον, χρειάζεται να αποκατασταθεί το αίσθημα της δικαιοσύνης και αναλογικότητας των φορολογικών βαρών.
Στο επίπεδο άσκησης και σχεδιασμού της εξωτερικής πολιτικής απαιτείται συνέχεια και συναίνεση.
Οι ιστορικές εξελίξεις που κλονίζουν δικτάτορες, βασιλιάδες, νεοσουλτάνους από τις βορειοαφρικανικές ακτές του Ατλαντικού μέχρι τον Περσικό Κόλπο, δημιουργούν μια κατάσταση στον άμεσο περίγυρο μας η οποία, κατά τη γνώμη μου, είναι πιο κρίσιμη από τις εξελίξεις στα Βαλκάνια της δεκαετίας του ’90.
Είμαστε ακόμη στην αρχή. Κανείς μα κανείς δεν ξέρει αν οι πολιτικές και πολιτειακές αλλαγές που τρέχουν στη γειτονιά μας θα συνοδευθούν και με αλλαγές συνόρων στη Μέση Ανατολή.
Θυμίζω ότι όταν εκδηλώθηκαν ανάλογες εξελίξεις στα Βαλκάνια, από τον Φεβρουάριο μέχρι τον Ιούνιο του 1992 το Συμβούλιο Πολιτικών Αρχηγών συνήλθε τρεις φορές. Για τις κοσμογονικές αλλαγές προς τη μια ή την άλλη κατεύθυνση που έχουν σοβαρές συνέπειες και στην Ελλάδα ούτε μια.
Προτείνω το Εθνικό Συμβούλιο Εξωτερικής Πολιτικής να υπαχθεί στον Πρωθυπουργό .
Να μετονομασθεί σε Εθνικό Συμβούλιο Εξωτερικής Πολιτικής και Άμυνας. Θα μπορεί να συγκαλείται από τον Πρωθυπουργό με τη συμμετοχή των πολιτικών αρχηγών. Για τρέχοντα θέματα θα μπορεί να συνέρχεται υπό την συμπροεδρία των Υπουργών Εξωτερικών και Άμυνας.
Γραμματέας του θα είναι ο εκάστοτε Διευθυντής του Διπλωματικού Γραφείου του Πρωθυπουργού. Θα διαθέτει μόνιμη Γραμματεία. Έτσι εξασφαλίζεται η συνέχεια που αρκετές φορές αποδείχθηκε στην πράξη ότι αποτελεί την Αχίλλειο πτέρνα του συστήματος.
Θέλω να σας ευχαριστήσω από την καρδιά μου για την παρουσία σας.
Ένα μεγάλο ευχαριστώ οφείλω σε όσους με βοήθησαν καθοριστικά στη συγγραφή, προετοιμασία και έκδοση του βιβλίου. Οι περισσότεροι είναι εδώ.
Ευχαριστώ τους γονείς μου για το δρόμο που μου έδειξαν, τη σύζυγο μου, τον αδελφό μου, τους συμμαθητές, συμφοιτητές και φίλους. Επίσης εκείνους που με τη στάση τους, κυρίως στα χρόνια της δικτατορίας αποτέλεσαν για εμένα πρότυπο. Χωρίς ποτέ να μπορέσω να τους φτάσω.
