Δημοσιεύθηκε στην www.kathimerini.gr, 20/10/2022

Α. Με την επιμέλεια που απαιτείται και την προσοχή που επιβάλλεται διαβάζω τις αναλύσεις για τα ζητήματα εθνικής ασφάλειας. Ιδίως την εποχή αυτή. Λίγη σημασία έχει αν συμφωνώ ή διαφωνώ. Ζούμε άλλωστε στη χώρα όπου η περί εθνικής νίκης ή ήττας γνώμη παραμερίζει τη γνώση. Η έκφραση της γνώμης προτρέχει και προέχει των ιδίων των γεγονότων, κατισχύει της γνώσης.

Η χώρα επίσης όπου η αβασάνιστη έκφραση της «δικής μου» επικριτικής –η σύμφωνη δεν μετράει– γνώμης για οποιοδήποτε ζήτημα που σχετίζεται με την εξωτερική πολιτική και την εθνική άμυνα στηρίζεται, αν δεν εξαντλείται, στα: ήττα, λάθος, θρίαμβος, χαστούκι, καταποντισμός, χρεοκοπία, ικανοποίηση, νίκη, στήριξη, συμφορά. Με δυσθυμία καταγράφω τους προσδιορισμούς που συνήθως επικρατούν στην «ευγενή» άμιλλα των σχολιασμών: ενδοτικός, δεδομένος, μειοδότης, υπονομευτής, προδότης, εθνικιστής, πατριδοκάπηλος. Αιθεροβάμων, αφελής αν προτάσσεις τη σημασία της «αρχής της δεδηλωμένης» για την εθνική συνεννόηση και ενότητα. Συνήθως είναι τρεις κατηγορίες:

1. Εκείνοι, οι περισσότεροι, που πράγματι αγωνιούν και πείθονται ή μεταπείθονται παρακολουθώντας κάποιες (παρα)μορφωτικές συζητήσεις, κυρίως όμως, αν όχι αποκλειστικά, διαβάζοντας τις «έγκυρες» επισημάνσεις στο Διαδίκτυο, τα εξίσου «έγκυρα» παρορμητικά σχόλια στο Twitter, καθώς επίσης την ανεξέλεγκτη ροή εσφαλμένων ή αποσπασματικών, ακόμη και από επίσημα μεν, αναρμόδια δε χείλη, αβασάνιστων θεωρήσεων.

2. Εκείνοι που διακατέχονται από το ευρέως διαδεδομένο σύμπλεγμα του απ’ έξω παντογνώστη και των πάντων επικριτή. Κατά κανόνα πρωταγωνιστούν στα μαθήματα πολυθρονο-πατριωτισμού προς εκείνους που αλάνθαστοι μεν δεν είναι, έχουν όμως αναλωθεί στην υπηρεσία του εθνικού συμφέροντος. Διπλωμάτες, στρατιωτικοί, πολιτικοί, ενίοτε και συγκεκριμένοι δημοσιογράφοι, όχι αναγκαστικά με τη σειρά αυτή, αποτελούν τον καθημερινό προνομιακό τους στόχο. Μας θεωρούν, διαβάζω, υποταγμένους στη Γερμανία, την Αμερική, τη Γαλλία, την Ευρωπαϊκή Ένωση.

3. Εκείνοι –ακόμη και σήμερα που νιώθουμε την υπαρξιακή κατά της εθνικής κυριαρχίας απειλή– στους οποίους, του μέτρου και της σοβαρότητας, υπερισχύει η έναντι των πολιτικών αντιπάλων, αληθινών ή τεκμαιρομένων, κομματική ιδεοληψία, ταυτότητα και ιδιότητα. Ακόμη και όταν πρόκειται για ζωτικά για την Ελλάδα θέματα εθνικής ασφάλειας. Τη χρονιά μάλιστα αυτή, που υποτίθεται ότι οφείλαμε να έχουμε αφομοιώσει τις συνέπειες του προ εκατονταετίας πολιτικού διχασμού. Κρίμα ειλικρινά. Τι να πω;

Β. Να μην επιτρέψουμε να σχηματισθεί η εντύπωση ότι το 2022 μια εντελώς διαφορετική Ελλάδα, ενώ γνωρίζει και μπορεί να αντιμετωπίσει τις έξωθεν απειλές και διαβάζει σωστά τα γεγονότα και τις εξελίξεις, εντός των τειχών συμπεριφέρεται με ψήγματα έστω χαρακτηριστικών που οδήγησαν στη συμφορά μια άλλη Ελλάδα. Χρειάστηκαν εκατό χρόνια για να αρχίσει με ωριμότητα η συζήτηση για τα αίτια της καταστροφής και η επανεξέταση του επιμερισμού ευθυνών.