Δημοσιεύθηκε στην “Κ” www.kathimerini.gr, 21/06/2022

Ανοιχτοί µεν στον διάλογο με την Τουρκία, όμως «δεν μπορείς να κάνεις διάλογο με το παράλογο», επισήμανε ο κ. πρωθυπουργός στην επίκαιρη συνέντευξή του «Στο Κέντρο» της Δημόσιας Τηλεόρασης.

Ισχυρή η σημειολογία. Η Τουρκία, του προέδρου Ερντογάν πρωτοστατούντος, με τη συνθηματολογική πλειοδοσία του συνόλου σχεδόν του πολιτικού της συστήματος, λοιδορεί την Iστορία, τον ελληνικό λαό και τους πολιτικούς του ηγέτες. Υπονομεύει ασφάλεια και ειρήνη, απειλεί με στρατιωτική δράση την Ελλάδα. Η Τουρκία μέλος του ΝΑΤΟ, θεωρητικά βρίσκεται και σε ενταξιακή πορεία προς στην Ευρωπαϊκή Eνωση. Αποστρέφεται και απορρίπτει ταυτόχρονα τη Δύση. Οι δυτικές αρχές και αξίες είναι ο εχθρός της. Θεμελιώδες λάθος είναι οι ψευδαισθήσεις της Δύσης.

Οι χώρες των Δυτικών Βαλκανίων και η Ουκρανία –παρά την καθυστέρηση– θα γίνουν κάποτε μέλη της Ευρωπαϊκής Eνωσης. Η ολοκληρωτικής νοοτροπίας και συμπεριφοράς Τουρκία έχει αυτoαποκλεισθεί.

Δεν υπάρχει χώρος στην Ευρωπαϊκή Eνωση για κράτος-καθεστώς που χρησιμοποιεί στρατιωτική βία, διαπράττοντας ωμότητες στην Κύπρο, στη Συρία, στο Ιράκ και τη Λιβύη. Επίσης, περιορίζοντας τη δημοκρατία, την ελευθερία και τα θεμελιώδη ανθρώπινα και μειονοτικά δικαιώματα. Τα εκβιαστικά μέσα που σήμερα χρησιμοποιεί ενόψει της ένταξης της Σουηδίας και της Φινλανδίας στο ΝΑΤΟ, θα αντιμετωπίσει και η ίδια εάν επανέλθει σε ευρωπαϊκή πορεία… εξουσίας Η σφραγίδα του προέδρου Ερντογάν είναι τόσο ανεξίτηλα χαραγμένη στο τουρκικό σύστημα που δύσκολα θα μεταβάλει πορεία.

Η Τουρκία εκ συστήματος παραλογίζεται. Μείζον πρόβλημα. Ενώ η Ελλάδα προβάλλει –ταυτόχρονα με την ισχύ– την κοινή λογική και την πραγματικότητα των θεσμικών επιχειρημάτων και του δικαίου, η Τουρκία απαντάει με άρνηση, διαστρεβλώνει την πραγματικότητα και αμφισβητεί την Ιστορία, τις συνθήκες και τα σύνορα. Ακολουθεί τη στρατηγική της «παρασυνεπούς λογικής». Η θέση της Τουρκίας συνοψίζεται στη φράση «έτσι είναι διότι έτσι μας αρέσει».

Είναι δυνατή μια διαλεκτική σχέση, ένα πλαίσιο συνεννόησης μεταξύ της λογικής και των επιχειρημάτων από τη μία και της «λογικής» του αρνητισμού, της απόρριψης και του παραλογισμού από την άλλη; Η εμπειρική διπλωματική προσπέλαση χρειάζεται επιπλέον τη φιλοσοφική ράβδο και την ψυχολογική ανάλυση. Προφανώς αναγκαία είναι και η προσφυγή σε σχετικές μεθοδολογίες μαθηματικού λογισμού και προσομοιώσεων πληροφορικής.

Κομβική η τηλεοπτική αποστροφή του πρωθυπουργού «αδύνατος ο διάλογος με το παράλογο». Η συνειδητοποίηση της πραγματικότητας, η διάρκεια και η ένταση του «παραλόγου» υποχρεώνουν:

Πρώτον: Προσαρμογή του εθνικού μας δόγματος (δίκαιο, συνέπεια και ισχύς) και του πλαισίου αντιμετώπισης του έργω «παραλόγου».

Δεύτερον: Αξιοποίηση των εργαλείων που διαθέτουμε κατά τις συναντήσεις κορυφής της Ευρωπαϊκής Ενωσης και του ΝΑΤΟ (άρθρο 5 χάρτου Συμμαχίας).

Η Τουρκία ποδοπατάει τα άρθρα Ι και 2 του χάρτου. Η Ελλάδα μπορεί να ενημερώσει το ΝΑΤΟ ότι ενόσω ισχύει η απειλή πολέμου από σύμμαχο, εξαιρεί την Τουρκία από την αμοιβαία εφαρμογή του άρθρου 5 (συλλογική αμυντική αλληλεγγύη). Αρνούμεθα την τουρκική «συνεισφορά» σε ό,τι αφορά τη δική μας ασφάλεια και δεν συμμετέχουμε εάν η Αγκυρα το επικαλεσθεί (opt out).

Tότε ίσως αντιληφθούν το σοβαρό πρόβλημα που προκαλεί η Αγκυρα στο ΝΑΤΟ. Εάν η «παρασυνεπής» λογική της Τουρκίας τυγχάνει της νατοϊκής ανοχής, αν όχι επιδοκιμασίας, όπως προκύπτει από δηλώσεις Στόλτενμπεργκ, ας εφαρμοσθεί τότε ως δείγμα συνεπούς λογικής έναντι όλων εργαλείο. Τοσούτω μάλλον που η Τουρκία:

– Δεν τηρεί τις συμμαχικές αρχές.

– Δεν αναγνωρίζει το διεθνές δίκαιο και τους κανόνες που διέπουν τις σχέσεις των πολιτισμένων κρατών.

– Δεν αποδέχεται τη γεωγραφική συνοχή και κυριαρχία της Ελλάδος.

– Δεν σέβεται τον κανόνα και το status quo των συνομιλιών.

Θέλησε ίσως να οικειοποιηθεί τον Ηράκλειτο ο πρόεδρος Ερντογάν κατά την πολεμοχαρή του ομιλία στη στρατιωτική άσκηση Efes (Εφεσος). Oμως, εκτός του κατανοητού «πόλεμος πατήρ πάντων», μεγαλύτερη γι’ αυτόν συνάφεια έχει το νόημα του δίλεξου «εδιζησάμην εμεωυτόν» (μπήκα μέσα μου ψάχνοντας τον εαυτό μου). Οι σκοτεινές στιγμές του ανθρώπινου ψυχισμού έχουν προ πολλού ερμηνευθεί από τον «σκοτεινό» Εφέσιο φιλόσοφο.